سرگذشت ایجاد ردیفهای ستاره دار موقت
در سال 74 که مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی قصد بازنگری تشکیلات وتجدید ساختار سازمان را داشت ابتدا این کار به موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی سپرده شده بود که پس از مدتها گزارشی که از سوی موسسه مزبور ارائه شد. مورد اقبال هیئت مدیره قرار نگرفت چرا که تیم پروژه برای راضی نگهداشتن معاونت ها و...نه تنها ساختار را کوچکتر نساخته بود بلکه تعدادی معاونت هم به هر اداره کل اضافه کرده بود. این شد که کار نهایی کردن تشکیلات کلان به دفتر تشکیلات ارزشیابی و بهبود روشها سپرده شد .من به همراه تعدادی از کارشناسان دفتر نسبت به طراحی تشکیلات کلان سازمان در سطوح ستادی واستانی اقدام نمودیم وهر یک از کارشناسان بخشی از کار را به عهده داشت.پس از چند بار رفت وبرگشت پیش نویس های تهیه شده بین دفتر ومعاونت اداری مالی وقت ونیز کسب نظرات سایر مبادی ذیربط قرار شد آنرا به هیئت مدیره ارائه کنیم.من در کنار جناب آقای فضلی سرپرست دفتر مان وجناب آقای آقا بزرگی معاونت اداری ومالی وقت به هیئت مدیره سازمان رفتیم پس از ارائه کار وطرح نقطه نظرات اعضاء قرار شد جناب آقای دکتر کرباسیان مدیرعامل وقت جمع بندی کنند.ایشان چند نکته را در مورد تشکیلات استانها وشعب مطرح کردند وراه حل خواستند.که راه حل هر کدام از آسیب هایی که ایشان مطرح کرده بودند بعدها منشاء تحولات مثبتی در سازمان شد.ایشان سه مشکل عمده را مطرح کردند:
1.اینکه دربازدید از شعب مشاهده میکنند کارمندان برخی واحدها بیکار وپرسنل برخی واحدها با فشار کاری مضاعف مواجه هستند(برای رفع این معضل در ساختارهای ستادی واستانی وبویژه در شعب از ساختار تخت ومسطح واز عناوین جامع شغلی ومشاغل چند منظوره استفاده کردیم که در آن زمان یک امر بدیع در دستگاههای بزرگ نظیر سازمان بود)
2.اینکه ساختار ونیز چیدمان فیزیکی ونیروی انسانی برخی شعب تهران در حالی نسبتا خوب قراردارد ولی باز هم بخاطر تراکم کارها ومراجعین در پاسخگویی مناسب مشکل داریم(برای رفع این مشکل همانطور که در مطلب مربوط به شعب اقماری اشاره داشتم ایجاد باجه اقماری در اطراف شعب را پیشنهاد کردم که مورد تائید قرارگرفته بود ودر مجلد تقدیمی به هیئت مدیره نیز قرار داشت وتصویب شد ولی با اعمال نظر معاونت وقت اداری ومالی به دلایل نامشخصی از مصوبه ابلاغی خارج گردید.البته همانطور که در مطلب مزبور اشاره داشتم بعدها در سال 82مقوله شعب اقماری به همراه بحث کارگزاریها را بعنوان معاون امور استانها به هیئت مدیره پیشنهاد کردم که تصویب وبعد ها عملیاتی شد)
3.اینکه وقتی برخی مدیران را که به دلایلی غیر از تخلف ویا کم کاری (مثلا به دلیل کسالت ویا به دلیل تقاضای خودشان برای عزیمت به شهر دیگر و...)میخواهند برکنار کنند بخاطر وجود سیستم "پستینگ"(سیستمی که در آن جایگاه سازمانی افراد نقش اساسی در میزان مزایا دارد وتجربه وتحصیلات وکارایی او نقش کمتری در پرداختها ایفاء میکند)فرد مزبور از نظر مالی ضرر زیادی مینماید.بطور نمونه فردی را مثال زدند که مدیر خوبی بوده ولی به دلیل عارض قلبی بایستی مدیرکلی استان را رها وبرای مداوا به تهران بیاید.حال وی بایستی در تهران مدیرکل می شد تا مزایایش تغییری نکندواگر رئیس شعبه میشد ضرر کمتری میکرد وحال آنکه اداره کل خالی برای او وجود نداشت واگر رئیس شعبه می شد فشار کار اجرائی برای اوضرر داشت.
برای رفع این معضل ایده "ردیفهای ستاره دار موقت"را پیشنهاد کردم.که مشابه مورد "باجه های اقماری"با آن رفتار شد.یعنی اینکه در آخرین مراحل با اعمال نظر خاص از مصوبه هیئت مدیره خارج گردید.
چند سال بعد در سال 76 با تغییرات مدیریتی که در سازمان حادث شد. فردی به سمت معاونت امور استانها منصوب شد که تعداد زیادی مدیرکل استانها را بیکباره برکنار کرد.کاهش فاحش حقوق افراد فوق وعدم امکان جایابی برای آنها وبرخی مسائل حاشیه ای باعث شد تا معاونت موصوف بفکر چاره بیافتد.درآنزمان من معاون مدیرکل وسرپرست دفتر بازرسی مدیرعامل سازمان شده بودم.باجناب آقای ستاره سراب ومعاونت مزبور در این خصوص صحبت میکردیم که من ایده قبلی خود را مطرح کردم ویک نسخه از آئین نامه مربوط به ردیفهای ستاره دار موقت را ارائه کردم.قرار شد آنرا به مدیر عامل وقت بدهند ودر هیئت مدیره تصویب شود. بدلایلی که از آن مطلع نیستم اینکار صورت نپذیرفت.تا اینکه چند سال بعد که مدیرکل دفتر هیئت مدیره ومدیر عامل بودم.مدیرعامل وقت این مشکل را مطرح کرد وگفت در دستگاههای دیگر وقتی می گفتم فلان مدیر را می خواهم بر کنار کنم از من می پرسیدند چه کسی را قرار است جایش حکم بزنیم ولی درتامین اجتماعی میگویند مدیر معزول را چه کنیم!
مجددا به یاد ایده خودم افتادم وآنرا ارائه نمودم کلیات آنرا پذیرفت وقرار شد آئین نامه پیشنهادی را برای نظر خواهی معاونین بفرستم ونظرات رسیده را در جلسه شورای معاونین مطرح وسپس به هیئت مدیره ببریم.نظرات مکتوب رسید وقریب به اتفاق موافق بودند.و اما متاسفانه در جلسه شورای معاونین نمی دانم به چه دلیل مدیر عامل از مسئاله ای ناراحت بود ودر زمان طرح موضوع معاونین احساس کردند مدیر عامل با این ایده مخالف است!تمام معاونین نظرات مکتوب خود را فراموش کردند وردیه های قوی در مورد ردیفهای ستاره دار مطرح کردند !!!ومعاون وقت اداری ومالی نیز اعلام کرد ما مشکلی نداریم وهر فردی را که برداشتید سریعا برایش جایابی می کنیم.که صد البته در برکناریهای بعدی نیز نتوانست که به قول خود عمل کند.
پس از جلسه بسیار ناراحت بودم ویاد قصه بادمجان وآشپز وپادشاه ا فتادم وبه حال سازمان ومملکت خندیدم هر چند بایستی میگریستم.
باری در سال 79 که مدیرعامل وقت سازمان پیشنهاد تصدی معاونت امور استانها را به اینجانب داد ایجاد ردیفهای ستاره دار موقت را بعنوان یکی از شروط خود برای پذیرش این مسئولیت مطرح کردم وپذیرفت وخوشبختانه به تصویب همان هیئت مدیره ومعاونینی که درآن جلسه مخالفت کرده بودند رسید!. هما واما مساله ردیفهای ستاره دار به چه صورت بود؟همانطور که شرح دادم سالها قبل که جناب آقای دکتر کرباسیان طرح مساله ومشکل میکرد در مقایسه با سازمان رویه شرکت نفت را مثال زد که در آن افراد به فراخور مدرک تحصیلی وتجربه وخدمات برجسته ومهارتها و... دارای درجه یا مرتبه شغلی میشوند که مزایایی بر آن مترتب میشود وچنانچه این افراد به هر دلیلی از مدیریت بر کنار شوند کماکان بر اساس درجه مزبور مزایای خود را در یافت مینمایند.
در آئین نامه پیشنهادی اینجانب نیز بلحاظ وجود سیستم پستینگ در سازمان یک راه حل میانه تعبیه شده بود .و20 ردیف ستاره دار موقت بصورت شناور از نظر محل خدمت و... تعریف شد که مدیران برکنار شده در آن قرار میگرفتند وبرخی مزایای آنها نسبت به زمان مدیریت تغییر نمی کرد مثل ماشین وخانه سازمانی و... وبرخی مزایای ثابت آنها تنها یک درجه تنزل می یافت.از آن پس بسیاری از مدیرانی که بهر دلیل برکنار می شدند از ردیفهای مزبور استفاده می کردند برخی مدتی بعد بازنشسته می شدند وبرخی مجددا مدیرکل می شدند وحتی یکی از این افراد در حال حاضر معاون مدیر عامل است.وردیفهای مزبور به نوعی اطاق ریکاوری مبدل شد که فرصتی را به افراد می دهد تا به باز توانی وتجدید قوا بپردازند ودر جرگه مدیریتی حفظ شوند تا در فرصتی دیگر به صحنه مدیریت بازگردند خوشبختانه معاون امور استانهایی که جایگزین اینجانب شد مصوبه ای را از هیئت مدیره اخذ کرد که برخی از ردیفهای ستاره دار دارای مزایایی مشابه دوران مدیریت بود .