نگاه

وزیری برای ایران

دیروز رئیس جمهور محترم وزرای پیشنهادی خود را جهت کسب رای اعتماد به مجلس معرفی نموده است و فرآیند بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی از امروز در مجلس و کمیسیونهای مجلس آغاز گردیده است . متاسفانه در ادوار گذشته نوع نگاه به فرآیند رای اعتماد مجلس به وزیران پیشنهادی علاوه بر مباحث سیاسی و جناحی ، بیشتر از منظر" دستگاه محوری "بوده است و کمتر با رویکرد " وظیفه محوری " و "ذینفع محوری " نگاه شده است . وقتی نگاه "دستگاه محوری" باشد هر دستگاه بویژه شرکتهای آن به مثابه طعمه یا لقمه ای دیده می شود که باید تقسیم و تسهیم شود ولیکن چنانچه رویکرد تکلیفی ، وظیفه ای و ماموریتی در میان باشد ، آنگاه مطالبات و انتظارات واقعی قاطبه مردم و نوع بینش ، منش و روش وزیر پیشنهادی برای استیفای حقوق مردم و عمل به تکالیف قانونی ،ملاک بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی قرار می گیرد .

نوع نگاه به وزارتخانه ها می تواند بسته به رویکرد و نوع نگاه ، متفاوت باشد اینکه به یک وزارتخانه یا وزیر از منظر " دستگاه محوری" و امکانات ساختاری ، اعتبارات و بودجه ها و منابع در اختیار ، سازمانها و موسسات وابسته و تابعه ، شرکتهای تحت مالکیت و مدیریت نگاه کنیم یا اینکه به وزارتخانه یا وزیر از منظر "وظیفه محوری" و "ذینفع محوری" نگاه کنیم کاملا دو پارادایم متفاوت خواهد بود .

در رویکرد اول بیشتر هدفگذاری می تواند گسترش این قلمروهای ساختاری و اعتباری و شرکتی و بهره گیری از این امکانات باشد فارغ اینکه آیا نتیجه ، پیامد و خروجی مطلوبی برای ذینفعان واقعی بوجود بیاید و صرفنظر از اینکه بهره برداری از این ظرفیت ها و امکانات در جهت عمل به وظایف ، تکالیف و ماموریتهای قانونی صورت گرفته باشد ولی در رویکرد دوم وظیفه محوری ، نتیجه گرایی و ذینفع محوری ملاک عمل است و کلیه فعالیتها ، اقدامات و تصمیمات صدر تا ذیل وزارتخانه و تمامی حرکات و سکنات وزیر معطوف به ذینفعان واقعی وزارتخانه مطابق قوانین و مقررات موضوعه است و توفیق وزارتخانه و وزیر در گروی رضایت مندی ذینفعان واقعی است و دیگر هیچ

اگر به وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی با پارادایم "ذینفع محوری " نگاه کنیم می توان گفت وزارتخانه ای برای ایران و ایرانیان و گستره جمعیتی افراد ذیمدخل ، ذیربط و ذینفع آن به وسعت کل ایران است و تمامی افراد جامعه به نوعی مرتبط با خدمات و پوششهای مربوط به حوزه تامین اجتماعی و رفاه اجتماعی آن در لایه های امدادی ، حمایتی و بیمه ای هستند اعم از کارپذیر ( کارمند ، کارگر ، آزادکار ) ، کارفرما و پیمانکار و صاحبان حرف و مشاغل آزاد و صاحبان کسب و کار( فصلی ، غیر رسمی ، خرد و خانگی ، اشتراکی ، دانش بنیان ، استارت آپی و...) ، بیمه شده و مستمری بگیر ، مددجو ، توانخواه ، مبتلایان فقر و آسیب اجتماعی و افراد در معرض آنها و.....

از نظر دامنه زمانی ارتباط و تعامل افراد با یکی از حوزه های فعالیت وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی نیز گستره زمانی افراد با این وزارتخانه قبل از تولد تا پس از مرگ را شامل می شود و والدین هر کودک قبل از تولد تحت پوشش لایه امداد اجتماعی و حمایت اجتماعی هستند و خانواده و افراد تحت تکفل ( بیمه شده یا مددجوی تبعی ) بیمه شدگان و مددجویان اصلی نیز پس از مرگ بیمه شده یا مددجوی اصلی ، خدمات و پوششهای حمایتی و بیمه ای را دریافت می نمایند .

بعبارت دیگر غالب وزارتخانه ها و دستگاههای اجرایی کشور مختص به یک قشر خاص هستند ویا در یک دوره زمانی خاص افراد با آنها ارتباط دارند و برخی اساسا بطور مستقیم هیچ خدمتی را به ذینفعان ارائه نمی دهند و در تعامل مستقیم با مردم نیستند ولی فردی در جامعه در هر شرایطی که باشد ( شاغل ، بیکار ، ازکارافتاده ، مددجو ، کارفرما و...) و در طول عمر خود و حداقل ماهی یکبار با یکی از حوزه های امدادی ، حمایتی و بیمه ای وزارتخانه دارای تراکنش و ارتباط می باشد و خدمت و پوشش مورد نیاز خود را دریافت می نماید .

همچنین از نظر نوع ذینفعان نیز وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی بایستی دارای شمولیت عام باشد و پرچم آن نیز سفید باشد چرا که این وزارتخانه یک دستگاه خدمات رسان است و در خدمت رسانی نبایستی رویکردهای سیاسی ، ایدئولوژیک و حزبی و جناحی مطرح باشد و همه ذینفعان باید بی دریغ و بی شائبه و بدون سوگیری و بدون تبعیض ، پوششها و خدمات امدادی ، حمایتی و بیمه ای مورد نیاز را دریافت نمایند .

رئیس جمهور محترم دولت خود را " صدای بی صدایان و قدرت بی قدرتان " و" دولتی برای ایران "نامیدند و یکی از وزارتخانه هایی که می تواند و باید این وعده و شعار جناب آقای دکتر پزشکیان را عملی سازد وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی است و این وزارتخانه باید مدعی العموم اجتماعی اقشار ضعیف جامعه ، فقرا ، فرودستان و محرومان باشد و حقوق آنان را در نظامات تصمیم سازی ، تصمیم گیری ، اجرایی و نظارتی کشور پی جویی نموده و پاس بدارد

پس می توان گفت وزیر تعاون ، کار و رفاه اجتماعی وزیری است که میتوان آنرا وزیری " برای ایران " نامید . ایدون باد

علی حیدری

کارشناس رفاه و تامین اجتماعی